Merhaba aylık olarak yazmaya karar verdiğim zamandan net bir aydan fazla olmuş. Bir gün evvel deprem tatbikatına katıldım. Afet gönüllüsü olarak . Bende neler yapılmış geçen seferden ne farkı varmış diye tekrar katılayım dedim. Farkı sorarsanız çok farkı bırakın hatta eksikler bile vardı diyebilirim.
Her deprem tatbikatında olduğu gibi rutin geçti. Eksikleri de tabii ki burada eleştiri olarak yazacağım ki belki 1800 defa yazdığımın 1801 defa belki okunur da değişim olur hatta deprem hazırlıkları içine bile konulur diye umut ediyorum.
Rusya’nın bilmem ne şehrinde 8,8’lik deprem meydana geliyor bizde 5.0’lik deprem oluyor devamında ne toplanma alanları neden toplanma alanlarındaki ihtiyaçlar konuşuluyor nede deprem olmadan halk bilinçlendirme eğitimleri veriliyor hatta kentsel dönüşüm için bile konuşulmuyor. Bunlar her gün beyine kazınması için her gün belirli saatlerde halka anonslu hatta tv’ler de basında kamu spotu şeklinde verilmesi gerekir diye düşünüyorum. Halk kulaktan dolma felaket tellallığı yapanların konuşmalarını dinledikçe korkuyor. Ama bu korkunun ecele de faydası olmadığını da biliyor. Dua ediyor . Sonuç yok .
Şimdi gelelim yine tatbikata ;
Deprem Tatbikatı neden yapılır ? Olası bir deprem anında alınacak tepkileri öğrenme ve pratik yapma imkanı verir.
Buraya kadar tamam da yapılamadı olmadı. Tatbikatta konvoy yapıldı. Sirenler çaldı. Deprem tatbikatının başladığını belirten ve halkıda bilinçlendirmesi gereken bu sirenlerde yollarda durma yapmayın.
Yardım ekipleri yolda yolları açın şeklindeki bu sirenlerde kaç sivil araç yardım araçlarının önünde durdu . Kaç araç yardım araçlarının önüne kırdı. Kaç yaya yoldan karşıdan karşıya geçmek üzere yola atladı. Saymak istesek de sayamayız.
Bilinçlendirme; sosyal medya da verdiğiniz o ilanlarla sadece sosyal medya kullananlara ifa edebilirsiniz . Sosyal medya kullanmayanlara da anons yaptırdığınızı söyleyebilirsiniz ama oda anons doğru düzgün yapılmaz ise onda da başarılı olamazsınız . Bilinçlendirmek için tv’ler , cadde ve sokak reklam panoları , dijital reklam panoları şeklinde anonslarla da desteklenecek şekilde yapılırsa tatbikat zamanı halk da hazır olacaktır. Bir gün önceden bu şekilde duyurulmaz.
Tatbikat yapılan alanda ekiplere yiyecek içecek korunma barınma gibi yerler sunuluyor ise buna taşına bilir WC’yi de katmalısınız.
Sorduğumuzda bize gülerek bakıp deprem olduğunda işte böyle oluyor diye ufak söylemlere girmemiş veya unuttuk kusura bakmayın ifadesi yapmamış olursunuz . Biz bunları bilmiyor değiliz. 6 şubat depreminde bilinçli olarak gittik. Ama emin olun gerçekten bir felaket yaşandı. Rabbim inşallah böyle bir felaketle daha karşılaştırmaz. Ama bu bir tatbikat ise ; Yiyecek içecek barınma diyorsanız oraya wc’yi de koyacaksınız ha bunları yaparız ama bunu yapamayız diyorsanız bunları da yapmayacaksınız ; yiyecek içecek yok bunları da sağlayın diyeceksiniz . Hatta telefon operatörlerini de durduracaksınız . Yaptınız mı tatbikatı tam anlamıyla yapmalısınız. İşte o zaman Olası deprem durumuna tam anlamıyla hazır olalım.
Arama kurtarma afet ekipleri bize öğretilenin tam tersini uyguladılar. Yıkılan binaların üzerinde bir elin parmaklarını geçmemesi gerektiğini onlarda unuttular sanırım. Gözlemciler belli ekiplerin haricinde yoktu. Yıkılan binaların üstünü temizlerken altta olan ekipleri takip eden gözlemleyenleri yoktu. Tatbikat yapılırken elim bir kaza da olabilirdi. Tatbikat senaryolarından dizi senaryolarına transfer yapılacak şekilde sadece basına tatbikler yapılmamalıydı. Onlarca ekip vardı saha da ve her bir ekip için senaryo da farklı olmalıydı. Sesli arama , Gaz kaçağı , Deprem oluyor, Aile bireylerinin çalışılan alana girmek istemesi gibi bir çok senaryo yapıla bilinirdi. Bir alana 20 tane emniyet ekibini dizip yan tarafa basını alıp önlerine 10 tane koşan gençle bir senaryo yapılmaz. Ansızın yapacağınız senaryolar olmalı hazırlık denilince böyle oluyor eğitimler..
Bir de o kadar kişiyi nasıl sakinleştireceksiniz bunun eğitimleri de olmalı .
Afet gönüllüsü olan ekipleri ayrıştırmadan yapılmalı tatbikatlar… Olası bir depremde her bir ekip birbirine destekli çalışır. O’su Bu’su yoktur . Olmamalıdır da , bunu da sağlamak üst yönetimlere düşer. Devlete bağlı olanlara ekipmanları koruyucu çadır açtırılıyor ise afet gönüllülerine de bu hak tanınmalıdır.
Olası bir depreme bu şekilde hazır mıydık sorusuna gelir isek ; maalesef değildik. Geçen sene yapılan deprem tatbikatından çok eksikler vardı . Geçen sene yapılanda eksikler vardı. Bu sene daha farklı tamamlanmış olarak düşündüklerimiz üstüne daha fazla eksiklerle tamamladık.
Bir tatbikat olacağı söyleniliyor. İnşallah eksikler fark edilmiştir. Sonuç da 2026 ‘ya koşuyoruz. Türkiye’mizin her bir köşesinde depremler oluyor. Büyük Marmara depremi bekleniyor. Uzmanlar konuşuyor anlatıyor. En azından hazırlık diye adlandırdığımız bu gibi deprem tatbikatların da bilinçli bilgili bir şekilde yapalım ve yaptıralım.
Bu gibi hazırlıklar da halkı da bilinçlendirelim. Eğitimler verelim. Çünkü deprem öldürmüyor. Bina öldürüyor. Korku öldürüyor. Panik öldürüyor. Olası bir deprem de avuç içi kadar ekip ve son teknoloji olmayan bir ekipmanla kurtarabilecek iken zor bir durumda kalmayalım.
*deprem olsaydı ne olurdu?
Deprem olması durumunda elimizde son teknoloji ekipmanlarımız bile olsa da ekibiniz olmaması halinde hayat zamanının 72 saatinden sonra kaç binaya kaç insana yetişebileceğinizi düşünün . Bilinçlendirme eğitimlerini yapın yaptırın uygulatın. İstanbul Depremi olduğu gün kaç ekibin ilimize gelip yada gelemeceğini düşünerek hareket edin. Toplanma alanlarını oluşturun. Toplanma alanlarından sonra neler yapılacağını kararlaştırın. Yapılacaklar yada yapılanlar hepsi hepimiz içindir.
*Afet gönüllüleri ne yapar?
Afet öncesinde, afet esnasında ve afet sonrasında ihtiyaç duyulan alanlarda (sağlık, beslenme, psikososyal destek, barınma, arama kurtarma, vb.) yetiştirilerek afetin her evresinde etkin şekilde çalışma sağlar ve böylece toplum afet ve acil durumlar da destek verirler.
*robot mu ? İnsan mı?
Afet gönüllüleri robot değildir. İnsandır. Afet gönüllüleri ilk aldıkları eğitim sürecinden sonra tatbikata katılmamalıdır. Tek eğitim yeterli olmaz. Eğitimi yeni almış gönüllü bir kaç saha eğitiminden sonra tatbikatta yer almalıdır. Olası bir afette sahaya verilmemelidir. Eğitim sahasındaki yanlışlar düzeltilir. Afetlerde yapılan yanlışlıklar ölüme bile götürebilir. Bu sebeple Afet gönülleri robot değil insandır. İlk yüklenen bilgiyi robot ezberleyebilir ama insan ilk eğitimden sonra bir kaç tatbik eğitimiyle pekiştirir.
İnsan olma yolunda bir Afet gönüllüsü olarak insanca yaşayacağımız günlere diyorum. Afet tatbikatlarında eksiksiz katılım olması dileğimle kalın sağlıcakla ..
Sürç-ü Lisan ettim ise Af ola …
N.Ebru Kaplan – 6/10/2025
